Bojarski Józef „Szufladka”

Bojarski Józef „Szufladka”

Józef Bojarski urodził się 13 stycznia 1928 roku w Dąbrowicy w powiecie lubelskim. Był synem Józefa i Marii – rolników ze wsi Płouszowice Kolonia położonej w gminie Jastków w województwie lubelskim. Już jako 16-letni chłopiec został zaprzysiężony na członka Armii Krajowej w miejscowej placówce. Przyjął pseudonim „Szufladka” – prawdopodobnie nadany od przypadkowego odkrycia składu broni należącego do partyzantów, ukrytego w gospodarstwie jego szwagra[1].

We wrześniu 1946 roku „Szufladka” z obawy przed aresztowaniem postanowił dołączyć do oddziału partyzanckiego Stanisława Łukasika „Rysia” ze Zgrupowania Oddziałów WiN Hieronima Dekutowskiego „Zapory”. W oddziale nadal używał pseudonimu z czasu wojny[2].

W 1946 roku „Zapora” podporządkował sobie pod rozkazy oddział partyzancki Kazimierza Woźniaka „Szatana” działającego na terenie powiatu lubartowskiego. Początkowo podlegał on bezpośrednio pod rozkazy Zdzisława Brońskiego „Uskoka”, jednak z powodu zbyt dużej swobody, „Zapora” w październiku 1946 roku zmienił jego zwierzchnictwo. Bezpośrednim dowódcą został minowany „Ryś”. W tym momencie do oddziału „Szatana” zostało oddelegowanych siedmiu żołnierzy „Rysia”, wśród których znalazł się również „Szufladka”[3].

„Szufladka” z oddziałem „Szatana” wziął udział w akcji na Kamionkę, gdzie 12 listopada rozbito posterunek Milicji Obywatelskiej oraz zdemolowano urząd gminy. Partyzanci na rozkaz „Zapory” zlikwidowali wójta gminy – Stefana Nadulskiego, zaś w walce o posterunek poległ jego komendant Michał Fit oraz woźnica Czesław Mitura. Po przeprowadzonej akcji grupa „Szatana” udała się w kierunku Woli Przybysławskiej, gdzie rozbito spółdzielnie, a następnie w kierunku Olempina. Tam 14 listopada partyzanci dokonali pacyfikacji wsi rozstrzeliwując czterech członków ORMO i wymierzając kary chłosty aktywistom PPR. Cała akcja trwała ok. 2 godzin. Następnie oddział przeszedł Wieprz i w Blizocinie wymierzył karę chłosty czterem żołnierzom 16. pułku piechoty 6. Dywizji WP[4].

Pod koniec listopada do Woźniaka przybyło czterech ludzi z oddziału „Rysia”, z wiadomością, że ich dowódca chce się z nim skontaktować. Po otrzymaniu informacji, „Szatan” na początku grudnia zebrał swój oddział i wyruszył na teren powiatu lubelskiego. W drodze urządzono kilka akcji, m.in. dokonano akcji ekspropriacyjnej na spółdzielnię w Abramowie. Do odprawy z „Rysiem” i „Zaporą” doszło 7 grudnia 1946 roku. Uczestniczył w niej również „Szufladka”. W czasie spotkania omawiano taktykę walki w okresie przedwyborczym. „Zapora” również zdegradował „Szatana” z funkcji dowódcy oddziału na rzecz Edmunda Tudruja „Mundka”, a później Jana Flisiaka „Chłopickiego”[5].

Pomimo zmiany dowództwa Józef Bojarski „Szufladka” nadal pozostał w oddziale „Szatana”/„Chłopickiego”, biorąc udział we wszystkich akcjach tego oddziału. Głównie były to akcje dochodowe. 5 marca 1947 roku oddział Chłopickiego został rozbity w walce z KBW w Woli Przybysławskiej, a sam Flisiak został rany i przewieziony do szpitala. Wobec tego dowództwo nad kilkunastoosobowym oddziałem przejął Julian Rejmak „Julek”. Podzielony był na trzy 5-6 osobowe drużyny. „Szufladka” trafił do drużyny Jana Malesy „Jasia”[6]. Oddział ten jednak nie przetrwał długo bo część partyzantów skorzystało z trwającej jeszcze amnestii.

Ujawnił się 16 kwietnia 1947 roku przed komisją Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie, zdając tym samym karabin czeskiej produkcji[7]. Niestety pomimo ujawnienia został aresztowany i skazany na cztery lata więzienia. Na wolność wyszedł po dwóch latach odbywania kary.


PRZYPISY:
[1] L. Kozak, Oddział podziemia antykomunistycznego pod dowództwem Kazimierza Woźniaka ps. Szatan, Puławy 2016, s. 123.
[2] Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (dalej: AIPN) BU 0187/20/2, Kwestionariusz osobowy Józefa Bojarskiego, Lublin, 26.08.1974 r., k. 49.
[3] L. Kozak, op.cit., s. 73.
[4] AIPN BU 2503/1/2, Raport specjalny 257/46 o napadzie bandy „Szatana” na urząd gm. w Kamionce pow. lubartowskiego, Lublin, 16.11.1946 r., k. 224; Pismo do Komendy Głównej MO w Warszawie – Centrala Służby Śledczej, Lublin, 15.11.1946 r., k. 227; Pismo do Komendy Głównej MO w Warszawie – Centrala Służby Śledczej w Warszawie, Lublin, 18.11.1946 r., k. 228; Pismo do Komendy Głównej MO w Warszawie – Centrala Służby Śledczej w Warszawie, Lublin, 28.11.1946 r., k.
[5] L. Kozak, op.cit., s. 86-92.
[6] AIPN BU 2503/1/1, Protokół przesłuchania Edmunda Tudruja „Mundka”, 23.09.1947 r., Będzin, k. 138.
[7] AIPN BU 0187/20/2, Kwestionariusz osobowy Józefa Bojarskiego, Lublin, 26.08.1974 r., k. 49.