Filmy

19 maja 1996 roku w Nałęczowie dokonano odsłonięcia pomnika upamiętniające starcie żołnierzy oddziału DSZ pod dowództwem Tadeusza Orłowskiego „Szatana” z wojskami polskimi oraz sowieckimi w maju 1945 roku. To archiwalne nagranie pochodzi ze zbiorów Zbigniewa Matysiaka „Kowboja”. Niestety nie udało się ustalić jego autora. W filmie przemawia m.in. uczestnik wydarzeń z 1945 roku – Ryszard Supryn „Oliwa”. 

Dnia 13 maja 1945 roku do Urzędowa wjechał dwoma zdobycznymi samochodami oddział Hieronima Dekutowskiego „Zapory”. Partyzanci zatrzymali się na urzędowskim rynku i bez wystrzału opanowali posterunek milicji. Zarekwirowano mundury i bieliznę. O tym wydarzeniu wspomina Stanisław Gajewski „Staś”, wówczas nastoletni łącznik oddziału. 

Na początku czerwca 1945 roku partyzanci z oddziału Hieronima Dekutowskiego „Zapory” wrócili na teren powiatu kraśnickiego i puławskiego na czterech samochodach ciężarowych. W czasie tego samochodowego rajdu partyzanci rozbili szereg posterunków MO i stoczyli kilka potyczek. Jedną z nich było starcie z sowietami w browarze w Kluczkowicach. Właśnie o tej walce opowiada Marian Pawełczak „Morwa”.

Marian Pawełczak „Morwa” opowiada o zasadzce KBW-UB na Zaporczyków w Borowie. Było to w lutym-marcu 1947 r., kiedy rozpoczęły się rozmowy „Zapory” z UB dotyczące ujawnienia się z konspiracji i zaprzestania dalszej walki. Resort chciał zwabić w pułapkę partyzantów. 

Konrad Strycharczyk „Słowik” opowiada o pierwszym swoim spotkaniu z Hieronimem Dekutowskim „Zaporą”. O tym jak dostał się do oddziału partyzanckiego i jakie wrażenie zrobił na nim komendant. 

Marian Pawełczak „Morwa” opowiada o Piotrze Zwolaku „Juniorze”. Wspomina jedną z anegdot związanych z rajdem Zaporczyków po Rzeszowszczyźnie w sierpniu-wrześniu 1946 roku. >

Marian Pawełczak „Morwa” opowiada o swoim koledze z oddziału Wacławie Gąsiorowskim „Orlik”, który z powodu swojego młodego wieku nazywany był Wacusiem. W czasie relacji porusza również problem walki z pospolitym bandytyzmem podszywającym się pod „Zaporczyków”. 

24 maja 1944 roku pięć plutonów pod osobistym dowództwem Hieronima Dekutowskiego „Zapory” wzięło udział w zasadzce na kolumnę 16 ciężarówek Wehrmachtu eskortowanych przez żołnierzy oraz żandarmów w Lesie Krężnickim na trasie Bełżyce-Opole Lubelskie.  Celem akcji miało być zdobycie broni oraz ukaranie Niemców za akcję pacyfikacyjną, w której rozstrzelanych zostało 13 mieszkańców Bełżyc. O walce opowiada Marian Pawełczak „Morwa”. Podczas swojej relacji opowiada również historię partyzanckiego […]

Marian Pawełczak „Morwa” opowiada o tym jak 3 maja 1946 roku zgodnie z rozkazem Komendy Okręgu WiN Lublin otrzymał awans na pierwszy stopień oficerski. Tego dnia Hieronim Dekutowski „Zapora” zreorganizował struktury swojego oddziału tworząc nowe pododdziały, m.in. żandarmerię Romana Grońskiego „Żbika”. „Morwa” otrzymał funkcję dowódcy drużyny utworzonej do ochrony komendanta.