Zmarł kpt. Wacław Szacoń „Czarny” – ostatni żołnierz „Uskoka”

W dniu 17 stycznia 2025 roku w wieku 99 lat zmarł kapitan Wacław Szacoń ps. „Czarny”, ostatni podkomendny kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka” i st. sierż. Walentego Waśkowicza „Strzały”.
Wacław Szacoń urodził się 5 lutego 1926 roku w Walentynowie, gmina Krzczonów, powiat lubelski, w wielodzietnej rodzinie rolniczej Jana i Petroneli z domu Wagner. Od najmłodszych lat pracował w rodzinnym gospodarstwie, jednocześnie zdobywając podstawowe wykształcenie w siedmioklasowej szkole powszechnej. Już jako młody człowiek dał się poznać jako osoba oddana wartościom patriotycznym, co znalazło odzwierciedlenie w jego późniejszej działalności konspiracyjnej.
W czasie II wojny światowej Wacław Szacoń został zaprzysiężony 3 maja 1942 roku w Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW), która później została wcielona w szeregi Armii Krajowej (AK). Był członkiem IV Rejonu Obwodu AK Lublin-powiat, a także okresowo służył w oddziale „Pająk”, zajmującym się radiołącznością dla Komendy Okręgu AK Lublin. Dowódcą oddziału był por. Leon Rębarz ps. „Dołęga”.
Po zakończeniu wojny Wacław Szacoń kontynuował naukę w Gimnazjum Mechanicznym im. Stanisława Syroczyńskiego w Lublinie, jednocześnie pracując jako czeladnik szewski. W 1946 roku ponownie zaangażował się w działalność konspiracyjną, współpracując z oddziałami leśnymi WiN pod dowództwem mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory”. Jako łącznik zgrupowania Inspektoratu WiN Lublin wspierał działania partyzanckie, współpracując m.in. z ppor. Antonim Kopaczewskim ps. „Lew”, por. Tadeuszem Skraińskim ps. „Jadzinek” oraz kpt. Zdzisławem Brońskim ps. „Uskok”.
W lipcu 1948 roku, zagrożony aresztowaniem, dołączył do patrolu st. sierż. Walentego Waśkowicza „Strzały”. 26 kwietnia 1949 roku został zatrzymany przez funkcjonariuszy Straży Leśnej i przekazany do WUBP w Lublinie. Po intensywnym, półrocznym śledztwie został skazany na czterokrotną karę śmierci, która decyzją Bolesława Bieruta została zamieniona na dożywocie. W 1955 roku wyrok zmniejszono do 12 lat więzienia, a w grudniu 1956 roku Wacław Szacoń został warunkowo zwolniony.
Po opuszczeniu więzienia Wacław Szacoń mieszkał w Walentynowie, Krakowie, Lublinie oraz Liszkach pod Krakowem. Pracował jako ślusarz, starając się odbudować swoje życie po latach represji. W 1993 roku został uniewinniony postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Lublinie, co stanowiło symboliczne uznanie jego walki i poświęcenia dla ojczyzny. Do ostatnich lat życia angażował się w działalność kombatancką, dbając o pamięć o bohaterach walczących o wolność Polski.
Uroczystości pogrzebowe kapitana Wacława Szaconia odbędą się 21 stycznia 2025 roku w kościele parafialnym św. Mikołaja w Liszkach pod Krakowem. Różaniec zostanie odmówiony o godzinie 12:30, a msza święta żałobna rozpocznie się o godzinie 13:00.