Niezgoda Józef „Orzeł”

Niezgoda Józef „Orzeł”

Józef Niezgoda urodził się 17 lutego 1917 roku w Niedrzwicy Kościelnej, jako syn Zofii i Antoniego, którzy pracowali na własnym gospodarstwie rolnym. Ukończył szkołę powszechną.

Działalność konspiracyjną rozpoczął 15 lutego 1940 roku w momencie złożenia przysięgi ZWZ przed Szczepanem Żelaznym „Żabą” – dowódcą placówki ZWZ-AK w Niedrzwicy Dużej. Jako poszukiwany przez Niemców 1 lipca 1943 roku dołączył do patrolu Januarego Ruscha „Kordiana”. Pod dowództwem „Zapory” służyłem jako celowniczy broni maszynowej i brałem udział we wszystkich akcjach prowadzonych do 31 sierpnia 1944 roku[1].

Pluton Szczepana Żelaznego „Żaby” | Źródło: Zbiory prywatne R. Niezgody

Po wkroczeniu sowietów na Lubelszczyznę i rozwiązaniu oddziałów Józef Niezgoda „Orzeł” powrócił do rodzinnego domu. Tam pracując w spółdzielni „Rolnik” prowadził skrzynkę kontaktową pomiędzy oddziałem Hieronima Dekutowskiego „Zapory”, a Okręgiem AK-WiN Lublin. Latem 1946 roku zostałem spalony, ponieważ w mojej obecności, pod posterunkiem milicji w Niedrzwicy Dużej, „Bohun” z oddziału „Zapory” zastrzelił dwóch funkcjonariuszy MO. Po chwili nadjechał „Renek” z resztą oddziału i po wysadzeniu gamonem drzwi, rozbroił pozostałych milicjantów. Po akcji na posterunek milicji w Niedrzwicy Dużej wyjechałem z rodzinnych stron i zamieszkałem w Jeleniej Górze[2]. Józef przeprowadził się tam z całą swoją rodziną. Później urodziły mu się kolejne dzieci – córka i drugi syn (już po wyjściu z więzienia).

Źródło: Zbiory prywatne R. Niezgoda, syna „Orła”

Tam Józef Niezgoda ponownie podjął pracę w spółdzielni „Społem”. Nie pozostawił jednak za sobą konspiracji, przez cały czas prowadził skrzynkę kontaktową z oddziałem „Zapory” dla ludzi próbujących uciec na Ziemie Odzyskane.

Józef Niezgoda został aresztowany 9 lipca 1948 roku w sprawie akcji dochodowej, którą poprowadził Jerzy Siwecki „Bachus” wraz z Kazimierzem Pawłowskim „Nerwem” przy wsparciu Edmunda Chodorowskiego „Śmiałego”, Stanisława Pawłowskiego „Szczerba”. Celem akcji było zdobycie pieniędzy na wykupienie z mokotowskiego więzienia mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zaporę” (aresztowanego w 1947 roku). „Orzeł” przekazał przed akcją Szczepanowi Żelaznemu „Żabie” pistolet, który potem został użyty w napadzie.

>>> Czytaj także: Dwa miliony za majora „Zaporę” <<<

Wojskowy Sąd Rejonowy we Wrocławiu skazał Józefa Niezgodę na karę 10 lat pozbawienia wolności. Z więzienia został zwolniony warunkowo 9 marca 1955 roku. Po wyjściu z więzienia zamieszkał w Ziębicach, gdzie przeprowadziła się jego rodzina, gdy on odsiadywał wyrok. Rozpoczął pracę jako księgowy w zakładach materiałów budowlanych w Ząbkowicach Śląskich. Później zmieniał prace, kończąc swoją karierę zawodową w latach 70. jako główny księgowy. Był długo inwigilowany przez służby bezpieczeństwa.

Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego z 1992 roku Józef Niezgoda został zrehabilitowany, zaś wyrok z 1948 roku unieważniony ze względu na to, że z opisu czynów przypisanych, jak i przyjętej kwalifikacji prawnej wynikało, że czyny popełnione zostały w związku z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. We wrześniu 1992 roku, na mocy rozkazu personalnego szefa departamentu kadr MON nr 117, został awansowany ze stopnia kaprala podchorążego na podporucznika w stanie spoczynku. Działał w organizacjach kombatanckich, m.in. Środowisku Żołnierzy AK i WiN „Zaporczyków”.

Józef Niezgoda zmarł 2 lutego 2001 roku w Ząbkowicach Śląskich i został pochowany na miejskim cmentarzu.


*Biogram powstał na podstawie relacji Józefa Niezgody „Orła” z 18 grudnia 1994 roku opublikowanej w książce Zaporczycy. Relacje. Tom IV, pod red. E. Kurek, Lublin 2011, s. 85-89 oraz relacji syna Józefa – Ryszarda Niezgody.

PRZYPISY:
[1] Relacja Józefa Niezgody „Orła”, [w:] Zaporczycy. Relacje. Tom IV, pod red. E. Kurek, Lublin 2011, s. 85
[2] Ibidem, s. 87.