Gałuszka Kazimierz „Grab”
Kazimierz Gałuszka urodził się w 1918 roku w Tarnobrzegu w rodzinie leśniczego. Był szkolnym kolegą Hieronima Dekutowskiego „Zapory”, z którym uczęszczał do tej samej klasy w gimnazjum i działał w harcerstwie. W czasie okupacji niemieckiej, od 1942 roku Gałuszka pod pseudonimem „Kazek” działał w Armii Krajowej w oddziale partyzanckim Kazimierza Bogacza „Bławata”. W schemacie organizacyjnym Obwodu Tarnobrzeskiego AK Bogusław Szwedo przypisał Gałuszkę na stanowisko szofera w oddziale „Bławata”[1]. W 1943 roku wziął udział w dwukrotnej próbie rozbicia więzienia w Mielcu, gdzie w tym czasie przetrzymywany był prof. Zygmunt Szewera oraz Kazimierz Krasoń obaj z dowództwa obwodu AK Mielec.
Po wkroczeniu sowietów na tereny Polski do domu Kazimierza Gałuszki przyjechał ranny pod Kożuchówką „Zapora”. Na wiadomość o przeprowadzanych wśród jego żołnierzy na Lubelszczyźnie aresztowaniach „Zapora” wrócił do lasu, do swego oddziału. Za namową „Zapory” do jego oddziału wstąpił też mój brat Kazimierz – wspominała Zofia Gałuszka-Mleczko[2].
Kazimierz Gałuszka przyjął pseudonim „Grab” i uczestniczył we wszystkich akcjach, które przeprowadzał „Zapora” na Lubelszczyźnie w ramach najpierw samoobrony AK a później Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Na mocy amnestii „Radosława” z lata 1945 roku Dekutowski ponownie rozformował swoje oddziału i postanowił wraz z grupą najbliższych współpracowników wyjechać na Zachód.
Po dziesięciodniowym kluczeniu wśród czeskiej służby bezpieczeństwa „Kazek”, „Wisła” i „Jadzinek” zostali aresztowani. Przeszli więzienie śledcze, słynny Pankrac w Pradze, gdzie starano się ich obarczyć winą za wszystkie starcia z czeska bezpieką. Sąd rejonowy przy placu Karola w Pradze skazał ich na 5 miesięcy więzienia za nielegalne przekroczenie niemiecko-czeskiej granicy[3].
Po odsiedzeniu wyroku zostali wszyscy przetransportowani do granicy w Cieszynie, gdzie przejęła ich polska straż graniczna. W Katowicach całej trójce udało się uciec. Osłabiony torturami i ciężkimi warunkami panującymi w więzieniu Kazimierz Gałuszka powrócił do rodzinnego domu w Budzie Stalowskiej. „Kazek” nie odzyskał już zdrowia (awitaminoza, rak krwi) i zmarł 13 marca 1966 roku.
*Biogram powstał na podstawie relacji Zofii Gałuszka-Mleczko z 10 kwietnia 1996 roku opublikowanej w książce Zaporczycy. Relacje. Tom IV, pod red. E. Kurek, Lublin 2011, s. 9-13.
PRZYPISY:
[1] Schemat organizacyjny Obwodu Tarnobrzeg AK, „Tarnobrzeskie Zeszyty Historyczne”, 1991, nr 2, s. 16.
[2] Relacja Zofii Gałuszka-Mleczko, [w:] Zaporczycy. Relacje. Tom IV, pod red. E. Kurek, Lublin 2011, s. 34.
[3] Ibidem, s. 34-35.